Μουρδουλοπέφτη: η Κεφαλονίτικη Τσικνοπέμπτη. Γράφει ο Τάκης Τόκκας

ΔΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΙΟΝΙΟΥ • 18 Νοεμβρίου 2022

Στην Κεφαλονιά η Μουρδουλοπέφτη είναι η Πέμπτη της δεύτερης εβδομάδας του Τριωδίου, Κρεατινής, που στην Ελλάδα λέγεται Τσικνοπέμπτη.


Την Μουρδουλοπέφτη λοιπόν, η παράδοση απαιτεί οι νοικοκυράδες να μην δώσουνε προτεραιότητα στη πάστρα και στο σεστάρισμα του σπιτιού, αλλά να καταπιαστούνε να φκιάξουνε ούλα εκείνες τσι ντελικατέσες που καλεί η ημέρα και που είναι διαλεχτά: κρεατόπιτες στην τσερέπα, κρέας ή κόκκορα σοφιγάδο, χορτόπιτες, τσιγαρίδια ορφανά ή με μπακαλάο, μαντραούρες φριταρισμένες.


Γράφει ο Τάκης Τόκκας


Οι κυράδες των μπουρανέλωνε, που τσου ‘λειπε το κρέας π.χ στα Βλαχάτα Σάμης, φκιάχνανε σαν κύριο πιάτο μπακαλαόπιτες, ψαρόπιτες κάθε λογής, αγκινάρες με μάραθο σαν ορεκτικό και επειδή η μέρα το καλούσε και για το καλό ήπρεπε να έχουνε και κρέας, κάποιο κουνέλι ή πιτσουνάκι μαγερεμένο σοφιγάδο συμπλήρωνε το γιόμα.


Το κρασί/βίνο έρρεε άφθονο και η παράδοση απαιτούσε και δεν είχε κακοφάνεια, να γανώσουνε τσι παλάμες τους από κάποια παδέλα ή πινιάτα και μετά να γανώσουνε το πρόσωπό τους ή των φίλων ή συγγενών να γίνουν μόροι για να αποτρέψουν το κακό.


Γλωσσάρι


Γανώνω= μουτζουρώνω

Μαντραούρα, η= είδος μανιταριού

Μόρος, ο= Μαυριτανός,

Μουρδούλης –α, ο, η =ακατάστατος, ανοικοκύρευτος, ακάθαρτος

Μουρδουλεύω= το ρήμα του Μουρδούλης

Μπουρανέλος, ο= εδώ ψαράς

Ντελικατέσα, η= λιχουδιά

Παδέλα ,η= πήλινο σκεύος μαγειρέματος

Πηνιάτα, η =χάλκινο σκεύος πολλαπλών χρήσεων

Σέστο, το= νοικοκύρεμα, ευταξία

Σοφιγάδο, το= κοκκινιστό

Τσερέπα, η = πήλινο σκεύος για ψήσιμο φαγητού

Φριταρισμένο= ελαφρά τηγανισμένο

Τάκης Τόκκας
Κενωμένα τσιγαρίδια με μπακαλάο που μαγέρεψε η Περιστέρα Τόκκα σε σκεύη από το casa-museo house- Museum Kefalonia στον Καραβόμυλο Κεφαλονιάς

Στην φωτογραφία κενωμένα τσιγαρίδια με μπακαλάο που μαγέρεψε η Περιστέρα Τόκκα σε σκεύη από το casa-museo house- Museum Kefalonia στον Καραβόμυλο Κεφαλονιάς:


-μεσάλα λευκή υφασμένη στον αργαλειό του 19ου αιώνα

-ποτήρι για βίνο/κρασί αρχών του 20ου αιώνα

-περόνι αργυρό 19ου αιώνα

-πιάτο πορτσελάνινο πρώτο μισό 20ου αιώνα


Τάκης Τόκκας

Δείτε ακόμη...

Γενικά Αρχεία Κράτους, Τμήμα Κεφαλονιάς
Από Διαπολιτισμικό Κέντρο Ιονίου ΚΕΔΕΠ 19 Ιουνίου 2024
Τα Γενικά Αρχεία του Κράτους (ΓΑΚ),Τμήμα Κεφαλονιάς τίμησαν την διεθνή ημέρα των αρχείων με ξενάγηση στις 18 ιουνίου στα κτήρια που στεγάζεται στο Αργοστόλι επι των οδών Γερμενή και Κοντομίχαλου.
Στην Κεφαλονιά η εκκλησιαστική γιορτή τ’ Αdιμήρι /Αντιμήρι στις 23 Αυγούστου. Του Τάκη Τόκκα
Από Διαπολιτισμικό Κέντρο Ιονίου ΚΕΔΕΠ 20 Ιουλίου 2023
Στην Κεφαλονιά η εκκλησιαστική γιορτή τ’ Αdιμήρι /Αντιμήρι στις 23 Αυγούστου. Σύμφωνα με την εκκλησιαστική τάξη και παράδοση οι μεγάλες γιορτές της χριστιανοσύνης με πρότυπο τις εβραϊκές γιορτές έχουν προεόρτια, εόρτια, μεθεόρτια και διαρκούν οκτώ ημέρες. Τ’ Αντιμήρι ή Αντιμίρι, (παλιότερα στην σελίδα αυτή με ανάρτηση αναγνώστριας, έχει προταθεί η γραφή της λέξης με –οι-από το αρχαίο <αντίμοιρος>= αυτός πού παίρνει ίση μερίδα- απόδοση- γιορτασμού με την ημέρα της γιορτής), δηλαδή η απόδοση της γιορτής & τα εννιάμερα της Παναγίας, ανήκουν στα μεθεόρτια και εξακολουθούν να έχουν τον γιορταστικό χαρακτήρα ενώ για κάποιους μελετητές συμπεριλαμβάνει και το πανηγύρι.
Νίκος Καππάτος: Συντηρητής παλαιών επίπλων, μια σπάνια τέχνη στην Κεφαλονιά
Από Διαπολιτισμικό Κέντρο Ιονίου ΚΕΔΕΠ 20 Ιουλίου 2023
Δυστυχώς οι σεισμοί του 1953 ισοπέδωσαν την Κεφαλονιά, κατέστρεψαν χιλιάδες σπίτια και αφάνισαν νοικοκυριά. Έπιπλα -έργα τέχνης, εκκλησιαστική θησαυροί, οικοσκευές σπιτιών, εικόνες και έπιπλα εκκλησιών ουσιαστικά καταστράφηκαν κάτω απο τους τοίχους των γκρεμισμένων τοίχων.. Λίγα έμειναν .. Ελάχιστα διασώθηκαν.. Και μετά ήρθαν τα δύσκολα. Να στηθεί όπως όπως το σπίτι, να βάλουμε το κεφάλι μας μέσα.. Με τι ψυχή και τι κουράγια, με τι πόρους να συντηρήσεις τα παλιά σου έπιπλα.. Υστερα μας πήρε και μας σάρωσε ο μοντερνισμός, η φορμάικα, η ευκολία , το έπιπλο περιορισμένης χρήσης , το φθηνό και το ακριβό. Κάποιοι κατάφεραν να περισώσουν κάτι απο τα οικογενειακά έπιπλα.. Έτσι σήμερα σε περιορισμένο αριθμό έχουν διασωθεί έπιπλα οικοσκευές, τέμπλα , στασίδια.. Ότι διασώθηκε απαιτεί συντήρηση.. Και τότε έρχεται η ανάγκη της τέχνης του επιπλοποιού – συντηρητή παλαιών επίπλων.. Δουλειά που απαιτεί γνώσεις και ιδιαίτερη τέχνη.. Επιπλοποιός συντηρητής παλαιών επίπλων στην Κεφαλονιά είναι ο Νίκος Καππάτος. Γνώσεις, τέχνη, μεράκι.. Ο Τάκης Τόκκας, διευθυντής του casa-Museo Καραβόμυλος , μας τον συστήνει..
Περισσότερα Άρθρα
Share by: